W wielu polskich firmach controlling wciąż kojarzy się z godzinami spędzonymi nad arkuszami Excela i nieustannym pytaniem: „dlaczego raport nie zgadza się z danymi z systemu?”. To nie jest drobna niedogodność – opóźnia planowanie i stwarza ryzyko błędnych decyzji, które mogą kosztować miliony. Tymczasem controlling powinien być fundamentem strategicznych działań firmy, a nie źródłem niepewności. Coraz więcej organizacji dostrzega, że bez automatyzacji i nowoczesnych narzędzi nie da się skutecznie zarządzać finansami.
Dlaczego tradycyjny controlling zawodzi
Rozproszone źródła danych i ręczne łączenie plików sprawiają, że controlling staje się pracochłonnym i podatnym na błędy procesem. Zespoły spędzają czas na porównywaniu i poprawianiu danych zamiast na analizie. Skutkiem są niespójne raporty i decyzje podejmowane na podstawie nieaktualnych informacji. W wielu firmach controlling traci przez to rolę wsparcia dla zarządu i zamienia się w bieżące gaszenie problemów – zamiast wskazywać kierunek rozwoju, koncentruje się na usuwaniu rozbieżności między wersjami raportów.
Automatyzacja controllingu – przykład z praktyki
Wyobraźmy sobie dział finansowy w średniej firmie produkcyjnej. Jeszcze dwa lata temu przygotowanie raportu miesięcznego zajmowało tydzień i angażowało kilka osób, które godzinami kopiowały dane między plikami. Dziś cały proces trwa zaledwie kilka godzin. Skąd ta różnica? Wdrożenie rozwiązań do automatyzacji controllingu. Dzięki nim dane z różnych systemów zbierają się automatycznie, a raport powstaje w tle – bez ręcznych operacji. Coraz częściej firmy w Polsce decydują się na takie usprawnienia we współpracy z partnerami technologicznymi, takimi jak Data Wizards, którzy specjalizują się w łączeniu narzędzi analitycznych i finansowych. Najważniejszy efekt to zmiana roli działu finansów: zamiast zajmować się żmudnym tworzeniem raportów, może koncentrować się na analizie wyników i szukaniu sposobów na poprawę rentowności.
System do budżetowania – więcej niż narzędzie
Budżet to nie jednorazowy arkusz wypełniany w grudniu, lecz mapa, która pomaga firmie nawigować przez cały rok. Dlatego coraz więcej organizacji rezygnuje z Excela na rzecz wyspecjalizowanych rozwiązań. Nowoczesny system do budżetowania pozwala:
• planować scenariusze „co‑jeśli”,
• szybko weryfikować odchylenia,
• łączyć budżet z rzeczywistymi wynikami operacyjnymi.
Dzięki temu controlling staje się partnerem strategicznym – wspiera zarząd w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych i w szybkim reagowaniu na zmieniające się warunki rynkowe.
AI do analizy danych – krok w przyszłość
Według raportu KPMG Is your finance function AI ready? już ponad 70% organizacji na świecie korzysta z rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w obszarze finansów. Najczęściej AI wspiera takie działania jak: prognozowanie przepływów pieniężnych, wykrywanie anomalii, analiza odchyleń czy automatyczne tworzenie raportów.
W przeciwieństwie do tradycyjnych narzędzi, AI do analizy danych nie tylko pokazuje rozbieżności, ale także wskazuje ich źródła i sugeruje, jakie kroki podjąć. Dla controllingu to jakościowa zmiana – zamiast ograniczać się do dostarczania danych, staje się on centrum rekomendacji. Zespoły finansowe mogą więc skupić się na pytaniach o przyszłość: które inwestycje zwiększą rentowność, jak zoptymalizować koszty i gdzie szukać nowych źródeł wzrostu.
Podsumowanie
Controlling nie musi być źródłem stresu ani powtarzających się błędów w raportach. Automatyzacja procesów, wdrożenie systemów do budżetowania i wykorzystanie AI w analizie danych sprawiają, że działy finansowe działają szybciej, precyzyjniej i mają większy wpływ na decyzje strategiczne. Doświadczenia polskich firm pokazują, że inwestycja w te technologie przynosi wymierne efekty – od poprawy jakości raportów po lepsze planowanie i prognozowanie. Właśnie w tym kierunku wspiera polskie organizacje Data Wizards, pomagając budować środowiska danych, które przekształcają controlling z funkcji operacyjnej w partnera zarządu.
