Na horyzoncie rynku pracy dostrzegamy wchodzące na niego najmłodsze pokolenie, które już teraz zmienia reguły gry. Dorastało w świecie dynamicznych zmian, od cyfrowej rewolucji po kryzysy społeczne i ekologiczne, i nie zamierza pozostać w cieniu swoich poprzedników. Z gotowością do wyrażania siebie, budowania wpływu i zmieniania rzeczywistości na lepsze wchodzą do biur, redefiniując to, czym jest sukces zawodowy, przywództwo, odpowiedzialność społeczna i zrównoważony rozwój.
Dlaczego warto słuchać generacji Z? Bo to pokolenie, które w mgnieniu oka stanie się liderem zmian. W tym artykule przyjrzymy się, kim są zetki, jakie są cechy charakterystyczne tego pokolenia oraz jak ich wartości i oczekiwania zmieniają współczesny rynek pracy.

Gen Z – kto to jest?
Generacja Z, inaczej nazywana Post‑Millennialsami, pokoleniem internetowym lub Pokoleniem C to kohorta demograficzna urodzona w latach 1997‑2010 lub 1995‑2012. Skąd wzięła się litera C w nazewnictwie tego pokolenia? Tak się składa, że Gen Z to pojęcie demograficzne, stosowane do opisu grupy ludzi w określonym przedziale czasowym. Z kolei generacja C to określenie stylu życia, które skupia się na technologii, kreatywności i społecznościach cyfrowych, niezależnie od wieku.
Chociaż do generacji C mogą należeć także przedstawiciele innych pokoleń, „zetki” stanowią jej przeważającą większość. W ich przypadku technologia i cyfrowy styl życia towarzyszą im nieustannie od najmłodszych lat. Generację tę można opisać za pomocą czterech kluczowych cech:
connected - technologia jest integralną częścią ich życia, a bycie online to dla nich codzienność;
content - nie tylko konsumują, ale aktywnie tworzą wirtualne treści, co czyni ich współtwórcami kultury cyfrowej;
creative - poprzez swoją twórczość wyrażają siebie i publikują ją na różnych platformach, takich jak YouTube, Instagram czy TikTok;
community - łączą się w społeczności oparte na zainteresowaniach, celach czy wartościach – często online.
Jest to też pierwsze pokolenie w Stanach Zjednoczonych, w którym biali Amerykanie nie stanowią większej populacji. Agencja Frank N. Associates, znana z badań i analiz związanych z trendami w marketingu i komunikacji, zaproponowała termin „Pluralist Generation”, który odzwierciedla różnorodność demograficzną, a pluralistyczną tożsamość i dążenie do budowania inkluzywnego społeczeństwa.
Pokolenie Z – charakterystyka
Generacja Z to pierwsze pokolenie, które dorastało we w pełni scyfryzowanym świecie. Cyfrowi tubylcy, jak z pewnością można ich nazwać, korzystają z Internetu i social mediów w inny sposób niż ich generacyjni poprzednicy. W przeciwieństwie do Millenialsów, dla których naturalne było publikowanie treści publicznie i otwarcie na platformach takich jak Facebook czy Twitter, generacja Z preferuje bardziej ulotne i autentyczne formy komunikacji z wyselekcjonowanymi przez siebie odbiorcami (np. Snapchat, Instagram Stories, BeReal). Dla generacji Z Internet to przede wszystkim przestrzeń dynamiczna, w której tradycyjne treści tekstowe (blogi, posty, emaile) ustępują miejsca krótki, wizualnym formom wyrazu, jak memy, GIF‑y czy krótkie filmy wideo (np. Tik Tok).
Pokolenie Z wyróżnia społeczny idealizm. W krajach rozwiniętych zaufanie zetek do instytucji rządowych spadło w porównaniu do tego, które deklarowali przedstawiciele starszych pokoleń. Mimo to, na przestrzeni ostatnich lat znacząco wzrósł odsetek młodych ludzi aktywnie uczestniczących w wyborach – zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych. Generacja Z wymaga od instytucji i marek transparentności w podejmowanych przez nich decyzjach i działaniach. Rosnącej świadomości na temat kwestii społecznych i ekologicznych towarzyszy frustracja, gniew i bezsilność przedstawicieli pokolenia Z. Jednak młodzi ludzie nie raz wykazali, że działając wspólnie i wykorzystując nowoczesne narzędzia technologiczne, mogą mieć realny wpływ na zmiany polityczne. Jednym z dowodów na siłę i realny wpływ tego pokolenia jest bangladeska rewolucja studentów i obywateli w 2022 roku. Była ona skierowana przeciwko rosnącej nierówności, korupcji, bezrobociu i ograniczeniu wolności słowa pod rządami Sheiha Hasina. Rewolucja zakończyła się rezygnacją została uznana za pierwszy przypadek skutecznego ruchu protestacyjnego w całości przeprowadzonego przez generację Z.
Zetki cenią przejrzystość i uczciwość – dotyczy to zarówno działań organizacji, jak i relacji międzyludzkich. Dzięki dostępowi do Internetu i kulturze cyfrowej, generacja Z jest bardziej świadoma problemów społecznych i bardziej zaangażowana w działania na rzecz równych szans. Wirtualne połączenie ze światem uformowało warunki, w których mogli oni dostrzec i zrozumieć różnorodne doświadczenia i perspektywy, wzmocnić głos mniejszości oraz zaangażować się w ruchy społeczne na globalną skalę.
Przeczytaj także kompleksowy artykuł na temat pokolenia Y: “Na czym zależy milenialsom?”!
Pokolenie Z a oczekiwania wobec pracy
Dla generacji Z istotna jest elastyczność czasu i miejsca pracy. Podczas badania Deloitte zadano respondentom pytanie o to, co decyduje o sukcesie firmy, w której pracują. Na pierwszym miejscu uplasowała się zdolność organizacji do dostosowania się do możliwości i preferencji formy pracy. W raporcie można znaleźć również istotną informacje dla pracodawców poszukujących talentów. Mianowicie, najistotniejszym czynnikiem, który decyduje o wyborze pracodawcy wśród Gen Z jest model świadczenia pracy oraz możliwość decydowania o czasie i miejscu pracy.
Pokolenie Z ma również specyficzne oczekiwania dotyczące oferowanych benefitów. Dotychczasowe, uznawane już za podstawowe benefity ustąpiły miejsca dodatkom wspierającym szeroko rozumiane zdrowie, ze szczególnym naciskiem na well‑being. Również w tym obszarze uznaniem zetek cieszą się formy elastyczne, takie jak benefity finansowe lub wybór preferowanego benefitu. Im większa różnorodność w organizacji tym większe znaczenie ma różnorodność oferowanych benefitów, które wykraczają poza standardowy zakres dodatków pozapłacowych.
To generacja, która odważnie stawia czoła największym wyzwaniom współczesności – kryzysom ekologicznym, społecznym i ekonomicznym. Jako konsumenci wspierają marki zgodne z ich wartościami. Na tej samej podstawie podejmują również decyzje o wyborze pracodawcy. Według raportu Deloitte „2024 Gen Z and Millennial Survey: Living and working with purpose in a transforming world” niemal połowa, czyli aż 48% respondentów przyznaje, że wybór pracodawcy oraz ścieżki kariery jest zależny od zgodności wartości wyznawanych przez firmę z ich przekonaniami. Nie wahają się opuszczać organizacji, które, ich zdaniem, nie działają w interesie społeczeństwa lub nie przestrzegają standardów etycznych. To sygnał ostrzegawczy dla firm, które opierają się zmianom – niedostosowanie się do oczekiwań młodych pokoleń może prowadzić do długoterminowych problemów z pozyskaniem talentów, zwłaszcza w obliczu stopniowego wycofywania się starszych generacji z aktywności zawodowej.
Zetki na rynku pracy
Generacja Z wchodzi na rynek pracy z impetem i nie pozwala, aby pracodawcy zignorowali jej wartości i oczekiwania. Pokolenie Z czasem będzie stanowić największą grupę wiekową aktywną zawodową. To nie tylko zmiana demograficzna, ale także kulturowa. Najmłodsi pracownicy mają inne priorytety, redefiniując przy tym, czym jest sukces zawodowy, leadership czy sens i cel pracy.
Przywództwo nabiera zupełnie innego znaczenia. Dla pokolenia Z drugą najważniejszą cechą efektywnego lidera jest empatia, czyli zdolność do odczuwania i rozumienia emocji oraz perspektyw innych ludzi. Dla najmłodszego pokolenia stanowi warunek budowania relacji, współpracy i zaangażowania. Tymczasem wielu menedżerów wciąż nie dostrzega znaczenia tej cechy, plasując ją dopiero na piątym miejscu swoich priorytetów.
Ale to dopiero wierzchołek góry lodowej. Pokolenie Z oczekuje nie tylko empatii, ale również wsparcia w obszarach, które dotychczas nie znajdowało się w kręgu zainteresowań pracodawców. Aż 28% przedstawicieli tego pokolenia przyznaje, że działania ich przełożonych mają negatywny wpływ na ich kondycję psychiczną. To poważne wyzwanie, szczególnie w kontekście rosnącego nacisku na zdrowie psychiczne i równowagę między życiem prywatnym a zawodowym.

Oczekiwania generacji Z to nie tylko wyzwania, z którymi muszą zmierzyć się pracodawcy. To młodzi ludzie, którzy, bardziej niż jakiekolwiek pokolenie przed nimi, wierzą w sens i cel pracy wykraczający poza wynagrodzenie. Nie stanowi ona dla nich jedynie źródła dochodów, ale platformę do budowania społecznego wpływu i świadomości ekologicznej. Od pracodawców oczekują podobnych wartości i zgodnymi z nimi działań – nie z konieczności, lecz z przekonania o pozytywnym wpływie tych działań.
Dla firm, które chcą stać się atrakcyjne w oczach najmłodszego pokolenia i pozostać konkurencyjne muszą dostrzec w nim partnera do współtworzenia lepszego świata. Elastyczny model pracy, programy wspierające zdrowie psychiczne, inwestycje w etyczny rozwój technologiczny i działania na rzecz zrównoważonego rozwoju to dobre drogi prowadzące do zdobycia zaufania i lojalności pokolenia Z, ale także do wyznaczenia nowego kierunku dla całego rynku pracy. W końcu to pokolenie, które nie boi się pytać: „Dlaczego nie możemy zrobić tego lepiej?” – i oczekuje na nie odpowiedzi.
Zetki to pokolenie, które widzi świat w kategoriach możliwości, a nie ograniczeń. I choć ich wymagania mogą stanowić wyzwanie, podjęcie go jest szansą na zbudowanie środowiska pracy, które nie tylko odpowiada na współczesne problemy i potrzeby młodego pokolenia, ale także staje się wzorem i fundamentem rozwoju organizacji przyszłości. Generacja Z ma inne oczekiwania, ale także patrzy na działania podmiotów decyzyjnych z nowej i wartościowej perspektywy, która adresuje dotychczas częściowo ignorowane zjawiska globalne. Pracodawcy, którzy potrafią dostrzec w tej generacji partnera, a nie tylko zasób, zyskają coś więcej niż lojalnych pracowników. Zyskają sojuszników w budowaniu lepszego świata. Bo Zetki nie tylko chcą zmiany. One już teraz ją tworzą!
Szkolenia, które przynoszą efekty w zarządzaniu różnorodnością
Zróżnicowanie pokoleniowe w jednym zespole to nie tylko wyzwanie, ale również szansa na budowanie innowacyjnej i efektywnej firmy. Rozwój organizacji międzypokoleniowej wymaga efektywnej komunikacji, zaufania, otwartości, ale również działania spójnego z misją w środowisku wspierającym, bezpiecznym i tolerancyjnym na błędy. Współpracując z ICAN Institute otrzymasz dedykowane wsparcie rozwoju Twojej organizacji. Tworzymy rozwiązania oparte na najnowszych i najlepszych światowych rozwiązaniach, dopasowane do lokalnych realiów i celów naszych klientów. Pozwól nam opracować ścieżkę sukcesu dla Twojej organizacji i dołącz do grona 560 firm, które już nam zaufały. Przekonaj się, jakie efekty współpracy z ICAN Institute w ramach szkoleń zamkniętych uzyskały firmy takie jak LOTTE Wedel, McDonald’s i AstraZeneca. Odkryj, jak ICAN Institute dzięki sieci ekspertów z całego świata oraz własnemu zespołowi rozwoju nowej wiedzy może szybko i skutecznie stworzyć unikalne dla Twojej firmy rozwiązania, potrzebne na tu i teraz. Dołącz do grona firm, które dzięki współpracy z ICAN Institute osiągnęły wymierne efekty. Od nowych możliwości dzieli Cię tylko chwila - umów się na bezpłatną konsultację.
Porozmawiajmy o rozwoju Twojej firmy!